دنده برنجی چیست؟
دنده برنجی چیست؟
دنده برنجی یکی از عناصر بسیار کاربردی در سیستم دنده های خودرو است که از قدیمی ترین زمان ها تا به امروز کاربرد خود را حفظ کرده و فقط دچار تغییرات جزئی شده است. حتی در گیربکس های پیشرفته امروزی مانند نوع دوکلاچ (Dual Clutch) که در خودروهایی مانند کپچر و تالیسمان به کار می روند، همچنان از این قطعه استفاده می شود. با وجود طراحی ساده و هزینه تولید نسبتاً پایین، نقش بسزایی در فرآیند تعویض دنده ایفا می کند. اگر می خواهید با این قطعه بیشتر آشنا شوید، به شما توصیه می کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه بمانید.
تماس بگیرید
بررسی نحوه عملکرد دنده برنجی
دنده برنجی یکی از قطعات کلیدی در سیستم گیربکس است که در فرآیند تعویض دنده نقش حساسی ایفا می کند. وقتی خودرو در دنده یک در حرکت است و نیاز به تغییر دنده پیش می آید، راننده ابتدا پدال گاز را رها کرده تا مقدار سوخت وارد شونده به موتور کاهش یافته و گشتاور آن کم شود. سپس با فشردن کلاچ، ارتباط بین موتور و گیربکس قطع می شود و دور موتور کاهش پیدا می کند.
در این زمان، راننده دسته دنده را از دنده یک بیرون می کشد و به حالت خلاص منتقل می کند. اگر بخواهد دنده دو را وارد کند، باید اختلاف سرعت بین شفت ورودی و خروجی گیربکس به حداقل برسد. اینجا جاست که دنده برنجی وارد عمل می شود؛ این قطعه اجازه می دهد تا دنده به راحتی جا بیفتد و از برخورد مستقیم و صدمه به چرخدنده ها جلوگیری کند.
در غیاب آن، اختلاف دور بین شفت ها باعث می شود دنده با مقاومت همراه شود و در صورت اعمال فشار، خسارت جدی به قطعات وارد شود. بنابراین، وجود این قطعه در فرآیند عوض کردن دنده، هم از آسیب جلوگیری می کند و هم تعویض دنده را روان تر می کند.
دنده برنجی چه کاری انجام می دهد؟
دنده برنجی در زمان تعویض دنده وارد عمل می شود و از بروز آسیب به قطعات گیربکس جلوگیری می کند. هنگامی که سرعت چرخش دنده های متصل به شفت ورودی و خروجی با هم تطابق ندارد، استفاده از این قطعه باعث هماهنگی سرعت آنها می شود. این همگون سازی از طریق پدیده اصطکاک صورت می گیرد.
وقتی راننده دسته دنده را از حالت خلاص به سمت دنده دو حرکت می دهد، این قطعه لحظاتی قبل از جا افتادن کامل دنده، فعال شده و با تماس سطح مخروطی خود با دنده مربوطه، اختلاف دور را برطرف می کند. به این ترتیب، دنده ها بدون ضربه و صدا درگیر می شوند و از خرابی آنها جلوگیری می شود. این قطعه نقشی کلیدی در افزایش عمر گیربکس و ایجاد تعویض دنده روان دارد.
علائم خرابی دنده برنجی
اگر دنده برنجی دچار فرسودگی یا خرابی شود، دیگر نمی تواند اصطکاک کافی برای هماهنگ کردن سرعت دنده ها ایجاد کند. در نتیجه، هنگام تغییر دنده، اختلاف دور بین قطعات باقی می ماند و باعث می شود دنده با مقاومت، صدا و ضربه جا شود. این مشکل به راحتی در حین رانندگی قابل تشخیص است و اغلب نشانه ای از فرسودگی یا خرابی این قطعه است. عدم عملکرد صحیح دنده های برنجی موجب آسیب بیشتر به گیربکس و سایش بیشتر دنده ها می شود. بنابراین، وجود دنده های برنجی سالم برای تعویض دنده روان و بدون خسارت، ضروری است.
چرا جا زدن دنده عقب در اکثر خودروها همراه با صدا است؟
در بیشتر خودروها، تعویض دنده به سمت دنده ی عقب معمولاً با صدای غیرمعمول و ضربه همراه است. دلیل این موضوع ریشه در ساختار مکانیکی گیربکس دارد؛ زیرا در بیشتر موارد، دنده برنجی در مسیر تغییر دنده ی عقب وجود ندارد. در این حالت، برای تغییر جهت حرکت خودرو، یک دنده هرزگرد میان شفت ورودی و خروجی قرار می گیرد و جهت چرخش را معکوس می کند.
از آنجا که استفاده از دنده عقب بسیار پایین تر از دنده های جلو است و در مواقع خاصی مانند پارک یا خروج از آن به کار می رود، طراحان گیربکس اغلب از قرار دادن دنده های برنجی برای این بخش صرف نظر می کنند. عدم وجود این قطعه باعث می شود هماهنگی لازم بین سرعت شفت ها فراهم نشود و در نتیجه، دنده با مقاومت، صدا و ضربه جا شود. همین عامل باعث ناراحتی بسیاری از رانندگان در هنگام استفاده از دنده عقب می گردد.
نحوه آزمایش سلامت دنده برنجی
برای بررسی وضعیت دنده برنجی، نشانه هایی مانند سختی در جا انداختن دنده ها، به ویژه در یک دنده مشخص، یا ایجاد صدای غیرطبیعی هنگام تعویض دنده قابل توجه است. این مشکل اغلب ناشی از فرسودگی، خوردگی یا آسیب دیدگی این قطعه است. با توجه به قرارگیری دنده های گیربکس درون ساختار پیچیده ای از قطعات، برای دسترسی به دنده برنجی و انجام بازرسی دقیق، لازم است گیربکس به طور کامل باز شود. اگر تنها در یک دنده خاص با مشکل مواجه شوید، بیشترین احتمال را دارد که دنده های مربوط به آن دنده دچار نقص فنی شده اند. بنابراین، تشخیص به موقع و تعمیر به موقع این قطعه می تواند از خسارات گسترده تر به گیربکس جلوگیری کند.
برای خرید دنده برنجی و قطعات گیربکس به کجا مراجعه کنیم؟
اگر قصد خرید دنده برنجی یا سایر قطعات گیربکس را دارید، بهتر است به مراکز تخصصی تعمیرات گیربکس و یا فروشگاه های معتبر قطعات یدکی مراجعه کنید. یکی از گزینه های مناسب در این زمینه، مرکز گیربکس وان است که خدمات تعمیر، بازدید و فروش قطعات گیربکس دستی و اتوماتیک را ارائه می دهد. این مرکز دارای سابقه کاری طولانی در حوزه گیربکس خودروها و عرضه قطعات اصلی و معادل است و می تواند در انتخاب صحیح دنده برنجی و سایر بخش های گیربکس به شما کمک کند.
همچنین می توانید از طریق فروشگاه های آنلاین معتبر و تخصصی یا نمایندگی های خودرو قطعه مورد نظر را سفارش دهید. در هنگام خرید، دقت کنید که قطعه مورد نظر با مدل و سال تولید خودروی شما سازگار باشد و از کیفیت لازم برخوردار باشد. در صورت عدم آشنایی با نحوه انتخاب و تعویض این قطعه، بهتر است کار را به متخصصان واگذار کنید تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود. گیربکس وان یکی از انتخاب های مطمئن برای کسب اطلاعات و خرید قطعات گیربکس است.
جمع بندی
دنده برنجی یکی از قطعات کلیدی در گیربکس دستی است که نقش به سزایی در هماهنگ کردن سرعت دنده ها و فراهم کردن تعویض روان دنده ایفا می کند. این قطعه با ایجاد اصطکاک بین دنده ها، از برخورد و صدمه آنها جلوگیری می کند. خرابی این قطعه معمولاً باعث سخت شدن جا زدن دنده، ایجاد صدا و ضربه می شود. همچنین عدم وجود این قطعه در دنده عقب خودروها، سبب می شود تعویض آن با مشکلاتی همراه باشد. تشخیص خرابی این قطعه نیازمند باز کردن گیربکس و بازرسی دقیق است. برای تعمیر یا تعویض آن، مراجعه به مراکز معتبری مانند گیربکس وان پیشنهاد می شود. این مرکز امکان دسترسی به قطعات اصلی و خدمات تخصصی را فراهم می کند. بنابراین، شناخت از عملکرد و اهمیت این دنده می تواند به حفظ سلامت گیربکس و افزایش طول عمر آن کمک کند.
نوشته های مشابه
روغن گیربکس هیوندا چی خوبه ؟
تعمیر گیربکس اتوماتیک, تعمیر گیربکس ماشین های کره ای, اخبار 19 آبان 1402
