گیربکس دو کلاچه چیست؟ و چطور کار می کند؟
گیربکس دوکلاچه یا به اختصار DCT، یک نوع پیشرفته از سیستم انتقال قدرت در صنعت خودروسازی است که به شدت مورد توجه قرار گرفته و توسط رانندگان به کار می‌رود. این سیستم به مرور زمان با پیشرفت‌های صنعت خودروسازی توسعه یافته و به گونه‌ای به مدل‌های مختلف گیربکس اضافه شده است، به‌طوری‌که انواع مختلفی از آن برای انواع مختلفی از خودروها وجود دارد.
شما احتمالاً با دو نوع گیربکس رایج، گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک، آشنا هستید. اما گیربکس های دوکلاچه یا DCT به عنوان یک نسل جدید از گیربکس‌ها به حساب می‌آید. در این نوع گیربکس، دو کلاچ (یا کلاچه) به وسیله یک کامپیوتر مدیریت و کنترل می‌شوند.
در این مقاله، ما به تفصیل به توضیح این سیستم انتقال قدرت پرداخته و نحوه عملکرد آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. همچنین، مزایا و معایب این نوع گیربکس را برای شما تشریح خواهیم کرد و در نهایت به پیشرفت‌های اخیر در این زمینه نیز خواهیم پرداخت.
آشنایی با گیربکس دو کلاچه
گیربکس دوکلاچه یا به اختصار DCT، یک سیستم انتقال قدرت اتوماتیک در خودروها است که از دو کلاچ و دو مجموعه دنده جداگانه استفاده میکند تا تغییر دنده را به شکلی نرم و سریع انجام دهد.
این نوع گیربکس به عنوان یک سیستم انتقال پیشرفته تر شناخته می‌شود و به دلیل عملکرد بهتر خود، مورد توجه بیشتری از طرف رانندگان و تولیدکنندگان خودروها قرار گرفته است.
گیربکس دوکلاچه به نوعی ترکیبی از گیربکس اتوماتیک و گیربکس دستی است، با این تفاوت که می‌تواند به صورت اتوماتیک دنده بعدی را انتخاب کرده و تغییر دنده را بدون نیاز به کلاچ کردن انجام دهد. این اقتصاد در انتقال قدرت و انرژی در گیربکس نسبت به مدل گیربکس دستی را بهبود می‌بخشد.
برای توضیح بهتر، تصور کنید که شما در حال تعویض دنده در یک گیربکس دستی هستید. وقتی می‌خواهید از دنده 1 به دنده 2 بروید، باید کلاچ را فشار دهید تا انتقال نیروی موتور به گیربکس قطع شود.
سپس پس از رها کردن کلاچ، دنده جدید انتخاب می‌شود و انتقال نیروی موتور به دنده جدید صورت می‌پذیرد. در گیربکس دوکلاچه، این عملیات به صورت خودکار و بدون نیاز به کلاچ انجام می‌شود، که در ادامه به توضیح عملکرد این سیستم خواهیم پرداخت.
در گیربکسهای دستی، برای تغییر دنده، راننده باید پدال کلاچ را فشار دهد. کلاچ در این فرآیند به مدت کوتاهی موتور را از گیربکس جدا میکند تا جریان نیرو از موتور به گیربکس قطع شود. زمانی که راننده دنده را تغییر می‌دهد، حلقه دندانه‌دار از یک چرخ‌دنده به چرخ‌دنده دیگر با اندازه‌ای متفاوت جابه‌جا می‌شود.
در این مرحله، همگام‌سازها (سنکرونایزرها) وارد عمل می‌شوند و برای جلوگیری از سایش چرخ‌دنده‌ها و همگام‌سازی آنها قبل از درگیر شدن کار میکنند. زمانی که دنده جدید درگیر می‌شود، راننده پدال کلاچ را رها میکند و این عمل باعث می‌شود که موتور دوباره به گیربکس متصل شده و نیرو به چرخ‌ها منتقل شود.
گیربکس دوکلاچه از همین فرآیند استفاده میکند، با این تفاوت که به‌جای یک کلاچ، از دو کلاچ بهره می‌برد و هر دو توسط یک رایانه کنترل می‌شوند. به این ترتیب، نیازی به استفاده از پدال کلاچ نیست و عمل تغییر دنده به صورت خودکار انجام می‌شود.
مزایای گیربکس دو کلاچه
تغییر سریع دنده‌ها؛ یکی از مهمترین مزایای سیستم گیربکس دو کلاچه، افزایش سرعت در تغییر دنده‌ها است. با این سیستم، چرخه تغییر دنده به دنده بعدی به شکل پیش‌فرض انجام و همچنین، این باعث می‌شود تغییر دنده در مقایسه با یک سیستم انتقال سنتی به شدت سریعتر اتفاق بیافتد. به‌طور معمول، کلاچ دنده‌های فرد با زوج در این نوع گیربکس‌ها متفاوت است و توسط کامپیوتر مدیریت می‌شود.
بهبود مصرف سوخت خودرو؛ سیستم گیربکس دو کلاچه نسبت به گیربکس اتوماتیک بهبود کارایی دارد. انتخاب از پیش انجام شده در چرخ دنده‌ها و تغییر سریع دنده‌ها باعث انتقال بهینه‌تر قدرت می‌شود و در نتیجه، مصرف سوخت بهبود می‌یابد.
تجربه رانندگی پیشرفته‌تر و بهتر؛ سیستم‌های انتقال نیرو دو کلاچه در خودروها تجربه رانندگی جذاب و مدرن‌تری را برای راننده فراهم میکنند. تغییر سریع دنده‌ها و انتقال بهتر قدرت باعث تجربه رانندگی نرم‌تر و بهبود یافته می‌شود.
کاهش خرابی؛ عموماً به دلیل بهبود در سیستم‌های دو کلاچه خودرو، خرابی‌ها کمتر اتفاق می‌افتد و نیاز به تعویض قطعات مصرفی کمتر می‌شود. ما توصیه می‌کنیم برای افزایش ایمنی خودرو و بررسی قطعات آن از ردیاب ماشین استفاده کنید. به طور کلی، این سیستم باعث کاهش خرابی‌ها می‌شود.
بیشتر بخوانید: تعمیر گیربکس اتوماتیک
معایب گیربکس دوکلاچه
هزینه گیربکس دوکلاچه؛ گیربکس نوع دوکلاچه معمولاً گران‌تر از گیربکس دستی است و در خودروهای پیشرفته و بیشتر هزینه‌بر استفاده می‌شود. این افزایش در هزینه ممکن است باعث شود که خریداران به دنبال خودروهایی با قیمت مناسب‌تر باشند.
پیچیدگی در سیستم گیربکس دوکلاچه؛ سیستم‌های گیربکس های دوکلاچه معمولاً پیچیده‌تر هستند و هماننداً هزینه‌های نگهداری و تعمیرات بیشتری نیاز دارند که باید به آن دقت کرد.
تولید گرما بیشتر؛گیربکس های دوکلاچه در مقایسه با سیستم‌های سنتی، بیشترین میزان گرما را در موتور تولید میکند. این ممکن است منجر به افزایش سایش و خطر پارگی شود و در صورت استفاده نادرست از دنده، عمر انتقال کاهش می‌یابد.
مقایسه گیربکس دو کلاچه با سایر گیربکس ها
مقایسه گیربکس دوکلاچه با گیربکس اتوماتیک؛ در مقایسه گیربکس نوع دوکلاچه و گیربکس اتوماتیک، باید توجه داشت که این دو نوع گیربکس در بسیاری از جنبه‌ها به یکدیگر شباهت دارند. اصلی‌ترین تفاوت آنها در روش تغییر دنده و انتقال نیرو است. در گیربکس اتوماتیک، تغییر دنده توسط مبدل گشتاور انجام می‌شود، در حالی که در گیربکسهای دوکلاچه، این عمل با استفاده از کلاچ‌های موجود در سیستم و کنترل الکترونیکی که زمان تغییر دنده را تشخیص می‌دهد، انجام می‌شود.
عملیات تعویض دنده در این دو نوع گیربکس به شدت مشابه است و در بسیاری از مواقع به صورت خودکار انجام می‌شود. در واقع، دنده‌های زوج و فرد در این دو نوع گیربکس به طور جداگانه تعویض می‌شوند.
مقایسه گیربکس دوکلاچه با گیربکس دستی یا معمولی؛ تفاوت اساسی بین گیربکس های دوکلاچه و گیربکس دستی یا معمولی در این است که در گیربکس دستی، راننده برای تعویض دنده نیاز به استفاده از پدال کلاچ دارد.
اما در گیربکس های دوکلاچه، تغییر دنده به صورت خودکار توسط یک ماژول کنترل الکترونیکی ( ECM) انجام می‌شود و نیازی به استفاده از پدال کلاچ نیست. در این نوع گیربکس، رانندگان می‌توانند از دکمه‌ها و تعویض دنده برای کنترل خودرو استفاده کنند و این باعث افزایش چشمگیر در سرعت تعویض دنده می‌شود.
همچنین، در گیربکس دستی، تمام دنده‌ها روی یک شفت ورودی قرار دارند، در حالی که در گیربکس نوع دوکلاچه، دنده‌های زوج و فرد به شفت‌های مجزا تقسیم می‌شوند.
مقایسه گیربکس نوع دوکلاچه با گیربکس CVT؛ گیربکسهای دوکلاچه از دو کلاچ برای تغییر دنده استفاده میکنند در حالی که گیربکسهای CVT دارای تسمه هستند که وظیفه تغییر دنده را دارند. اما شباهت اساسی بین این دو نوع گیربکس در این است که راننده در تعویض دنده دخل و تصرفی ندارد و این عمل توسط گیربکس به صورت خودکار و بر اساس شرایط خودرو انجام می‌شود.
همچنین معمولاً گیربکسهای دوکلاچه در خودروهای لوکس تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کلام پایانی
به طور خلاصه، گیربکس دوکلاچه با توانایی تعویض دنده‌ها به صورت سریع و نرم، افزایش کارایی و تجربه رانندگی بهبود یافته، همچنین کاهش مصرف سوخت و کاهش خرابی‌ها، یک نوآوری مهم در صنعت خودروسازی محسوب می‌شود.
این سیستم، تلاشی برای بهبود عملکرد و ارتقاء تجربه رانندگی است و در جهت بهبود کارایی خودروها در مسیر پیشرفت فناوری خودروسازی قدم مهمی برداشته است.
نوشته های مشابه
چگونه وقتی عادت به رانندگی با خودروی دنده ای داریم، خودروی دنده اتوماتیک را برانیم؟
مقالات 21 شهریور 1402
اشتباهات رایجی که اکثر افراد در زمان رانندگی با خودروهای اتوماتیک انجام می‌دهند
مقالات 15 اردیبهشت 1399
